29VAKBLAD I 3 2014Vraag en antwoordDit is de eerste aflevering inde vraag en antwoordrubriek vanBetoniek Vakblad. Deze rubriek is totstand gekomen in samenwerking metVOBN. Vragen uit de markt wordenbeantwoord door deskundigen uit debetonmortelindustrie. In dit geval zijndat Jan Heuveling (VOBN), Eelco van derWeij (Cementbouw) en Jaap van Eldik(Mebin). Heeft u zelf vragen over beton?Mail ze naar betoniek@aeneas.nl.Vraag en antwoordBetonmortelBepalend voor de maximale hoe-veelheid betongranulaat zijn despecifieke prestaties die aan het betonworden gesteld: de sterkte-, milieu-,en consistentieklasse, de toepassingen eventuele andere randvoorwaarden.Daarnaast is het van belang te wetenwelke regelgeving van toepassing is.Moet het mengsel voldoen aan hetBouwbesluit, dan is onder meer debetonnorm NEN-EN 206 met Neder-landse invulling NEN 8005 van kracht.In de NEN-EN 206 / NEN 8005 wordteen maximum van 30% (m/m) beton-granulaat (als percentage grindvervan-ging) toegestaan, met daarbij enkelekwaliteitseisen aan het betongranulaat.Wanneer betongranulaat met een pro-ductinformatieblad wordt gebruiktzoals opgesteld door VOBN en BRBSRecycling (Branchevereniging Brekenen Storten), mag worden veronderstelddat aan deze eisen wordt voldaan.Wanneer er ambities zijn om meerbetongranulaat toe te passen dantoegelaten volgens de NEN-EN 206 /NEN 8005, kunnen tussen opdracht-gever, aannemer en producent aanvul-lende afspraken worden gemaakt doorCUR-Aanbeveling 112 van toepassingte verklaren. CUR-Aanbeveling 112schrijft dat bij vervanging van 50% vanhet grind door betongranulaat, de con-structieve eigenschappen niet wezenlijkveranderen voor beton in de sterkte-klassen C12/15 t.m. C53/65 (C55/67).Wanneer meer dan 50% van het grindwordt vervangen door betongranulaat,moet rekening worden gehouden metandere constructieve eigenschappenzoals genoemd in CUR-Aanbeveling112. Ook geldt dan een beperking tenaanzien van milieuklassen XD en XS. DeCUR-Aanbeveling spreekt uitsluitendover de grove fractie betongranulaat.Naast de grove fractie is er ook nog eenaanzienlijke hoeveelheid van de fijnefractie (< 4 mm) beschikbaar. Technolo-gisch gezien is deze ook toepasbaar inbeton. Richtlijnen voor toepassing vande fijne fractie betongranulaat wordenbeschreven in CUR-Aanbeveling 106.Hierbij moet worden opgemerkt datook dit document moet worden over-eengekomen tussen partijen.Er zijn praktijkvoorbeelden waarbij100% van het toeslagmateriaal is ver-vangen door betongranulaat. Wat deoptimale hoeveelheid is, hangt ook afvan de toepassing. Bij niet-constructievetoepassingen, bijvoorbeeld fietspaden,is 100% vervanging toegestaan. Voorschoonbeton of monoliet afgewerktevloeren zal het percentage betongranu-laat laag zijn. De kwaliteit van het gra-nulaat is daarbij een belangrijke factor.Bij dergelijke toepassingen is overlegmet betonmortelleverancier nodig.Idealiter moet het gebruik vanbetongranulaat niet leiden tot eenslechtere milieu-impact. Logischerwijsmoet het betongranulaat niet te veelworden getransporteerd, omdat dit eenhogere milieubelasting geeft. Een enander is te berekenen met de ontwerp-tool Groen beton van SBRCURnet. Zoblijkt dat de transportafstand (over deweg) beperkt moet blijven tot 35 km,anders heeft dit negatieve gevolgenvoor de milieubelasting.Indien de betonsamenstelling verandertdoor toepassing van betongranulaat,bijvoorbeeld doordat de waterbehoefteanders is, kan met deze rekentool ookde invloed ervan op de milieu-impactinzichtelijk worden gemaakt.CUR-AanbevelingenDe genoemde CUR-Aanbevelingenen de ontwerptool `Groen beton' zijnbeschikbaar opwww.cur-aanbevelingen.nl.Vraag 1Als een opdrachtgeverbetongranulaat in zijnbetonconstructiewil toepassen, watis dan de optimalehoeveelheid per m3?