BleedingBetonspecie zonder water is ondenkbaar. Water is nodig om samen metcement te reageren en daarmee cementsteen te vormen. Daarnaast is waternodig om betonspecie de gewenste verwerkbaarheid te geven. Niet altijdwordt al het water door de specie vastgehouden. Soms zien we dat kort na hetstorten en afwerken van betonspecie een laagje water aan het specieopper-vlak verschijnt. We noemen dit verschijnsel bleeding. Kan dit kwaad, of hoorthet er gewoon bij? Wat is normaal? Waar moeten we op letten en hoe kunnenwe ongewenste bleeding verminderen. In deze aflevering van Betoniek kijkenwe naar de oorzaken en naar de voor- en nadelen van bleeding.@crml gci14 02b a n d U I T G aV Emaart 2 0 0 7 V a k B l a d V o o r B o u w e n m e t B e t o n114|02 betoniek maart 2007`cj_lepghib_rbc`crmlqncagcxmb_lgegqmnec`msubb_rfcrcclxcicpcq_kclf_lefccdr,Bmmpfcrrmc+tmceclt_l&tcpbgafrgle'clcpegci_lbcmlbcpjglecupghtglerghbcjghiumpbclmnecfctcl,Cafrcp*mmiglcclu_rcppghicmdu_rkglbcpq_kclf_leclbc`c+rmlqncagcgqbcupghtglersqqclbcimppcjqqmkqml+tmjbmclbc,Bct_qrcclxu__pqrcbcjclt_lbc`c+rmlqncagcisllclb_ll__p`clcbclx_iicl,Bgrkcaf_lgqkclmckclucmmiucjqcbgkclr_rgcmdxcrrgle,@jccbglegqccltmpkt_lmlrkclegleu__p`ghcclbccjt_lfcru_rcpl__pfcrmnncptj_it_lbctcpq_decucpirc`crmlqncagcbpghdr,Icllcjghifc``clbc_lbcpcamknmlclrclmltmjbmclbctcpkmeclmkfcru_rcp__lxgafrc`glbclclb__pkccrctmmpim+kclb_rfcrmnqrghermd_lbcpqmkmkrctmmpimkclb_rxcxcjdlmeclgeqxglqqcrrcjclcll_x_iicl,U_rcpbpghdrb_lmn*mkb_rfcrlscclk__jbcjgafr+qrcamknmlclrgl`crmlqncagcgq,Bgr`crciclrb_r`ghcclcplqrgectmpkt_l`jccbglebcmmpqnpmlicjghic_ducpifmmerct_lbc`crmlqncagckccr`__pi_ltcpkglbcpcl,U_llccpfcrtcpb_knclt_lu_rcp__lqncagcmnncp+tj_ij_lex_kcptcpjmmnrb_lbc__ltmcpt_lu_rcpt_lsgrbcqncagc*mlrqr__rcclmtcpk__r__lu_rcpmnfcrqncagcmnncptj_i*b_rb__pxgafr`__pumpbr_jqcclfcjbcpj__ehcu_rcp,Fcrmnrpcbclt_l`jccbglegqlgcrncpbclgrgcl_bc+jgetmmpbc`crmliu_jgrcgr,@cbclib_rglqmkkgecnpmacqqcl`crmlumpbrmlru_rcpbkcrcclt_ask+`cf_lbcjgle,Fgcp`ghumpbrmnxcrrcjghiu_rcp__lbc`crmlqncagcmlrrpmiiclmkxmbcu_rcpackclrd_armprctcpj_eclclbc`crmlcgeclqaf_nnclrctcp`crcpcl,Cjictcpucpicpt_l`crmlqncagciclrfcrdclmkccl,L_fcrqrmprclcltcpbgafrclt_l`crmlmlrqr__rclgecu_rcp_dqafcgbgle__lfcr`crmlqncagc+mnncp+tj_i,Glfcrh_pemlumpbrfgcptmmpkccqr_jbcrcpk`jccbgleec`psgir,Jcrrcpjghit_lsgrfcrClecjqrc+psetcpr__jb`crciclrbgr`jmcbglemd_bcpj_rgle,Gqfcrucpicjghixmcplqrgemdgqfcrccl`crpciicjghimlqafsjbgedclmkccl=U_rgq`jccbglelsnpcagcq=Fccdrfcrccllce_rgctcmdkmecjghixcjdqcclnmqgrgctcgltjmcbmnbc`crml+iu_jgrcgr=Kcrucjic`crmlrcaflmjmegqafck__rpcec+jclisllcluccpgltjmcbmnsgrmcdclclclrclqjmr+rc8fmce__lucglbcsgrtmcpglekcr`jccbglemk=Bleeding@crmlqncagcgqcclkcleqcjt_lk_rcpg_jclkcrtcp+qafgjjclbctmjskgcick_qq_qclimppcjepmmrrcqclcclfmctccjfcgbu_rcp,Xmlkcleqcjfccdrncpbc+lgrgcbclcgeglemkrcmlrkclecl,Fcrgqb__pmk2 14|02 betoniek maart 2007$ Lichte bleeding bij aanleg betonweg.Figuur 1: Als door ontmenging water naar het oppervlak van de vers afge-werkte betonspecie drijft, spreken we van bleeding.U_llccp`jccbglegl`cncpirck_rcmnrpccbrgqfcrxcjbclqaf_bcjghi,Gltccject_jjcltmmpimkrccljgafrck_rct_l`jccbglexcjdqccltmmprghbgecsgrbpm+eglet_lfcr`crmlmnncptj_i,?jqcpqnp_icgqt_lmtcpk_rgecu_rcp_dqafcgbgleughqrb_rmncclglqr_+`gcjcqncagc,Gltcprga_jc`cigqrgleqmnncptj_iicli_lmtcpk_rgecu_rcp_dqafcgbglebcmmpx__ixghlt_lxmeclmckbcx_lbjmncpqclu_rcp`j_xcl,Betontechnologie?j`ghfcrkcleqcjmlrucpnisllcluck__rpcecjcllckclmkmtcpk_rgecu_rcpsgrqrmmrrctmmpimkcl,Glbcccpqrcnj__rqkmcrclucnpm`cpclbcrmr_jcfmctccjfcgbu_rcpglbc`crmlqncagcrc`cncpicl,Fccjccltmsbgeecxceb8u_rcpb_rcplgcrglxgri_lcpmmilgcrsgrimkcl,@mtclbgcllcckr`ghcclrmc+lckclbcfmctccjfcgbu_rcpbcqr_`gjgrcgrt_lbcqncagc_d,Sgrmlbcpxmciclsgrbcnp_irghi`jghirb_rcpcclbsgbcjghicpcj_rgcgqrsqqclfcru_rcpecf_jrct_l`crmlqncagcclfcr`jccbgleecbp_e,Cclruccbc`cj_lepghicgltjmcbqd_armpgqbcqr_`gjgrcgrt_lbc`crmlqncagc,?lbcpqecxceb8fcrtcpkmeclt_lbc`crmlqncagcmku_rcpt_qrrcfmsbcl,Cclbcpbcd_armpgqfcr`glbecbp_et_lbcqncagc,Gkkcpq_jqbcqncagcqlcjmnqrghdrgqcpucglgerghbb_rcp`jccbglei_lmnrpcbcl,% Lichte bleeding direct na het stortenMathysbvba14|02 betoniek maart 2007Kcrbcxcicllgqisllcluck__rpcecjcllckcl`ghbcicsxct_lepmlbqrmddclclbcq_kclqrcjjglet_lbcqncagcmkxmfcr`jccbgleecbp_erc`cfccpqcl,J_rcluccclqighicll__pccl__lr_j`crmlrcaflmjm+egqafcilmnnclmlbcpbcrpcdummpbclu_rcpec+f_jrc*qr_`gjgrcgrcl mnclrghb,@cncpiclu_rcpecf_jrcBcnp_irghiughqrsgrb_rfcr`jccbgleecbp_et_l`crmlqncagctmmpcclepmmrbccj_df_lert_lfcru_rcpecf_jrct_lbc`crmlqncagc,Ucisllcl`ghtccj`crmlqncagcqbcu_rcp`cfmcdrctcpj_eclbmmpbcimppcjmn`msut_lfcrkcleqcjrcmnrgk_jgqcpcl,B_r`crciclrkglbcpu_rcpkcr`cfmsbt_lbctcpucpi+`__pfcgb,@ghfcrec`psgit_lcpefmcige-ec`pmiclrmcqj_ek_rcpg__ji_lkmecjghiumpbclmtcpecqr_nrmnpmlbk_rcpg__j,Ccl_lbcpckmecjghifcgbmkfcru_rcpecf_jrcrctcpj_eclgqfcrrmctmceclt_lcclu_rcppcbsacpclbcfsjnqrmd,@cbclib__p`ghb_rnj_q+rgacpclbcfsjnqrmddclqmkqmmibcqr_`gjgrcgrt_lbc`crmlqncagctcpkglbcpcl,Qmkqkmcrb__pmkbcrmctmceglet_lcclnj_qrgacpclbcfsjnqrmdumpbclecamk`glccpbkcrccltcpfmeglet_lfcr__lbccjhl&:03.?k'bmmp`ghtmmp`ccjbccltsjqrmd&mdu_rcvrp_tsjqrmd'rmcrctmceclrcptcp`crcpglet_lbcqr_`gjgrcgr,Mnbcxck_lgcpi_lfcru_rcpecf_jrcumpbcltcpj__eb*kcrcclecjghi`jghtclbcmdxcjdqccltcp`crcpbcqr_`gjgrcgr,Qr_`gjgrcgr-u_rcpt_qrfmsbclbtcpkmeclBcqr_`gjgrcgrt_lbc`crmlqncagcgqt_lkccpbcpcd_armpcl_df_licjghi,Cclemcbcq_kclf_let_lbcqncagcisllcluc`cpcgiclkcrcclxmpetsjbgec&imppcj'mn`msut_lfcrkcleqcj,Mmibcimppcjtmpkclfcrtcpkmeclt_lqrmddclmku_rcpt_qrrcfms+bclfc``clgltjmcb,Fcru_rcpt_qrfmsbclbtcpkmeclt_ltcpqafgjjclbcepmlbqrmddcli_lqrcpisgrccljmncl,@ghbc`glbkgb +bcjclx_jtmmp_jbchlfcgbclbcimppcjmn`msuglfcr_jjcphlqrcec`gcbgltjmcbfc``cl,Fcrqncagcimnncptj_i*`ghackclrsgrecbpsirglbc`j_glc+u__p+bc*eccdrfgcpmtcpgldmpk_rgc,@ghtsjqrmddclxgclucmmitcpqafgjjcl,I_jiqrcclkccji_l`ghtmmp`ccjbbmmpe__lqu_reck_iicjghicpu_rcpt_qrfmsbclb_lnmcbcpimmjtjgce_q,?jeckcclecjbclbcsgrqnp_iclxghlcafrcpkmcgjghircbmclmkb_rbccgeclqaf_nnclt_ltcpqafgjjclbcnpmbsarclmnbck_pirxccpqrcpisgrccljmncl,@cj_lepghi`jghdrb_rtsjqrmddclbcu_rcp +`cfmcdrclgcrmdlgcrmtcpk_rgekmecltcpepmrcl,MnclrghbKcrmnclrghb`cbmcjclucglbgrect_jbcncpgmbcu__pglbcqncagclmexmtjmcg`__pgqb_rqcbgkclr_rgcclu_rcpsgrqrmmrkmecjghixghl,Bcjclerct_lbcxcncpgmbcf_ler`ghtmmp`ccjb_dt_lbcqlcjfcgbu__p+kccfcrackclrmnqrghdr,Bgr`crciclrb_rbcqncagc +rckncp_rsspclbcij_qqct_lfcrackclrepmrcgl +tjmcbfc``cl,T__iisllcluc`ghj_ecpcqncagc+clmkectgleqrckncp_rspclbmmpbcicsxct_lcclu_rqlcjjcpackclr&mdbmmpcclu_rqlcjjcpackclr`ghrckclecl'fcr`jccbgleecbp_eqrcpi`cncpicl,Glbcuglrcpncpgmbcx_jmmifcrtcpu_pkclt_lbc`c +rmlqncagccddcargcdxghl,@cbclib_rmmibcrmcn_qqglet_ltcprp_eclbcfsjnqrmddclbcmnclrghbtcpjclerclxmfcr`jccbgleecbp_elce_rgcdi_l`cltjmcbcl,meten bleedinggedrag@jccbglei_lumpbcleciu_lrgaccpbbmmpbcu_rcp+sgrqrmmrsgrrcbpsiiclgljgrcpqu_rcpncptgcpi_lrckcrcpqncagcmnncptj_i,Gl_`qmjsrcxglgqb_rj_qrgemkb_rcpecclecqr_lb__pbgqccpbcnpmctclxghltmmpfcrkcrclt_lbcu_rcpsgrqrmmr,Tmmpj_`mp_rmpgsk+rmcn_qqgleclxghlnpmctcl`cqafpctclu__p`ghbc`crmlqncagcglcclt_rmdckkcpumpbrecqrmprcltcpbgafr,B__pl_umpbrmnpcecjk_rgecrghbqrgnnclfcr`jccbgleu_rcp_decxmeclkcrcclngncr-qj_lemdkcru_rcp_`qmp`cpclbn_ngcp,Xmi_lbcfmctccjfcgbsgrecqrmrclu_rcpglbcrghbumpbcleckcrcl,Glbcnp_irghi`jghirbcqlcjfcgbu__pkccfcru_rcpumpbrsgrecqrmrclkccpt_l`cj_leb_lbcrmr__jtpghim+kclbcfmctccjfcgbu_rcp,T__iumpbrecb_afrb_rkcr_jjcclfcrrmctmceclt_lu_rcvrp_hlx_lbmdtsjqrmdbcqncagcqr_`gjgrcgrumpbrtcp`crcpb*k__pb_rgqlgcr_jrghbu__p,U_l+lccp`ghcclemcbmnec`msubc`crmlq_kclqrcjjgle*kcrtmjbmclbchlk_rcpg__j*mllmbgekphlk_rcpg__jumpbrrmcectmceb*x_jbcu_rcp`cfmcdrchsgqrrmclckclclb__pkccx_jmmibc`jccbglermc+lckcl,@ghec`psgit_lnj_qrgacpclbcfsjnqrmddclgqbcugqqcjucpiglersqqclfsjnqrmd*`glbkgbbcjcltsj+qrmd`cj_lepghi,Mlbcqislbgermcecn_qrc&qsncp'nj_qrgaccpbcpqisllclbcqr_`gjgrcgrxccpl_bcjge`cltjmcbcl,Gltccj`crmlq_kclqrcjjglecl`jghir*kcr`cfsjnt_lccljsafr`cjtmpkcpglec`p_afrc*hltcpbccjbcjsafrcclcddcargcdkgbbcj,Bcqr_`gjgrcgrtcp`crcprrcpughjbcu_rcp`cfmcdrcecjghi`jghdrmdj_ecpumpbr,Rclqjmrrcxghlcplmeqr_`gjgqcpclbcfsjnqrmddclmdu_rcppcrclrgckgbbcjcl,Fgcpkccgqfcrkmecjghifcru_rcpt_qrfmsbclbtcpkmeclt_lbc`crmlqncagcqrcpirctcp`crcpcl,Tmmplmpk_jcrmcn_qqgleclxghlbgrcafrn__pbckgbbcjcl,@ghec`psgit_lbcxcqrmd+dcli_lfcru_rcpecf_jrcqmkqqrcpiumpbcltcp+fmmeb*xmlbcpxgafr`_pcectmjecltmmpbcqncagc+cgeclqaf_nncl,Tmmpbckcaf_lgqafccltmmp_jtmmpbcbsspx__kfcgbqcgeclqaf_nncli_lb_rfccjl_bc+jgecectmjeclfc``cl,?jqbcxcqrmddclbcqislbgeumpbclec`psgirisllclxcgl`cn__jbcect_jjclcclmnjmqqgle`gcbcl,4 14|02 betoniek maart 2007maatregelen bij overmatige bleedingbeperken van het watergehalte door:¢ Optimaliseren van de korrelverdeling van het toeslag-materiaal;¢ Toepassen van een waterreducerende hulpstof;¢ Een hoekig toeslagmateriaal te vervangen door eenrond toeslagmateriaal.Watervasthoudend vermogen verbeteren door:¢ Toepassen van een fijner gemalen cement;¢ Toepassen van vulstoffen (kalksteenmeel of poeder-koolvliegas);¢ Verhogen van het cement- of het vulstofgehalte;¢ Toevoegen van een luchtbelvormer;¢ Verhogen van het fijnaandeel in het toeslagmate-riaal door fijn zand toe te voegen of grof zand tevervangen door fijner zand;¢ Toepassen van stabiliserende hulpstoffen ofwaterretentiemiddelen.Open tijd verkorten door:¢ Verhogen van de specietemperatuur;¢ Toepassen van een sneller cement;¢ Verlagen van de watercementfactor;¢ Geen of minder vertragende hulpstof gebruiken.14|02 betoniek maart 2007Figuur 2: Meetresultaat van de Bleeding metingMeetresultaat van de bleedingmeting0,00,51,01,52,02,53,00 15 30 45 60 75 90 105 120 135 150 165 180 195Tijd (minuten)Bleedingwater(l/m²)Bleedingsnelheid 1,36 l/m²/h(gemeten over de eerste 45 minuten)Bleedingcapaciteit 1,70 l/m²(gemeten over de eerste 3 uur)' Het afzuigen van bleedingwater onder laboratoriumcondities& Laboratoriumopstelling waarmee bleeding kan worden gekwantificeerdU_rcpjclxcl@gh`crmlamlqrpsargcq*u__pglu_nclgleqqr_tclkcrepmrcpcbmmpqlcbclxghltcpucpirmd`ghl_ecqn_l+lcl`crmlu__pglimicpqtmmpbcqn_li_`cjqxghl__lec`p_afri_l`jccbgleu_rcpxgafmlbcpbcu_nc+lglemdbcimicpqtcpx_kcjcl*u__pbmmpb__pxmec+lmckbcu_rcpjclxclmlrqr__l,Fcrgqbsgbcjghib_rbgrbcfcafrglet_lbcu_nclgle__lfcr`crmltcp+qrmmpr,Fgcpbmmpi_lbcu_nclglexghldslargclgcrkccptmjbmclbcsgrmcdclcl,@mtclbgclmlrqr__lfgcpbmmpglbc`crmlamlqrpsargc_jqfcru_pci_l__j+rhcqu__pbmmpu_rcpclqaf_bcjghicqrmddclxgafccl+tmsbgebpfcr`crmlisllcltcpnj__rqcl,Bgrkcrxccpqaf_bcjghicectmjecltmmpbcu_rcpbgafrfcgbclbcbsspx__kfcgbt_lbcamlqrpsargc,risico's van bleedingBck_rcu__pgl`jccbgle_aacnr_`cjgqf_lerqrcpi_dt_lbc__pbt_lbcamlqrpsargc,@ghbc__ljcet_llgcr_jrcbgiic`crmltjmcpclgqccljgafrctmpkt_l`jccbglelgcr_jjccl_aacnr_`cj*k__pecuclqr,Fcru_rcpb_rl__pfcrqncagcmnncptj_imnrpcirjctcprfgcpcclqmmprl_rsspjghicl_`cf_lbcjgle,@ghfmecpcamlqrpsargcmlbcpbcjcl*xm_jqu_lbcli_l`jccbgle+u_rcpb_rj_leqbc`cigqrglel__p`mtclimkrxmec+lmckbcx_lbjmncpqtcpmmpx_icl,Fgcp`ghlcckrfcrmnqrgheclbc`jccbgleu_rcpbc_jjcphlqrc&ackclr'bcjclkccclj__rjgafrsgrecqnmcjbcqnmmpr+hcqmnfcr`crmlmnncptj_i_afrcp,@ghkglbcpcplqrgectmpkclt_l`jccbglecl`ghec+`psgit_llgcr_`qmp`cpclb`cigqrgleqk_rcpg__ji_lfcr`jccbgleu_rcpmmiglbctmpkt_lbpsnncjrhcq__lfcr`cigqrgleqmnncptj_i_afrcp`jghtcl,L_mlr+igqrclxgclucbcxc_jqqafghl`_pcjsafr`j__qhcqrc+pse__lfcr`crmlmnncptj_i,Qmkqajsqrcpclkccp+bcpcbpsnncjqq_kclcltmpkclb_llfmjrc,?df_licjghit_lbcfmmerct_lbc`cigqrgle*bcaml+qgqrclrgct_lbcqncagcclbck_lgcpt_ltcpucpiclisllclbcxc`j_xclrmrucjclicjcaclrgkcrcpqepmmrumpbcl,@ghtjmcpcli_lbcrmnj__ebmmpmtcpk_rgec`jccbglemtcpk_rgetccju_rcp`ct_rrclclb__pbmmpgliu_jg+rcgrqrcpi_afrcp`jghtcl,Fgcpbmmpi_l_dqafgjdcpgle&qa_jgle't_lbcrmnj__emnrpcbcl,@ghkmlmjgcr_dec+ucpirctjmcpcli_lbcrmnj__ejmqimkclrcjgeecl, 14|02 betoniek maart 2007) Losliggende toplaag( ZandloperswapeningsstaafwaterlensFiguur 3: Waterlens714|02 betoniek maart 2007uitvoering en bleedingQrmprcl*tcpbgafrcl*_ducpiclTmmp_j`ghepmrcmnncptj_iiclmlbcp_dqafmri_l`jccbglenpm`jckclmnjctcpcl,Fcr`jccbgleu_rcptcpx_kcjrxgafb_lmnbcj__eqrecjceclnj__rqcl,Glbgclb__peccl__lb_afr__lumpbrecqafmlicli_lfcrumpbclglecqjmrclbmmplgcsuc`crmlqncagcmdi_lt_lsgrfcrqrmprdpmlrcclqrccbqu_rcppghicpqncagcn_nmlrqr__l,L_`cf_lbcjgle?jqucbmmpcclnmqgrgctc`pgjl__pfcrdclmkccl`jccbgleighiclisllclucfcr`cqafmsucl_jqccll_rsspjghictmpkt_ll_`cf_lbcjclt_lfcrqncagc+mnncptj_i,Dcgrgqb_rkcrccljgafrctmpkt_l`jcc+bgletmmprghbgecsgrbpmeglet_lfcrqncagcmnncptj_iumpbrtmmpimkcl,Mn`pcleclaspgleamknmslbGlbgclbgpcarl_fcr_ducpiclccljknhcu_rcp__lfcrmnncptj_imlrqr__r*i_l`crcpctclumpbclec+u_afrkcrfcr__l`pcleclt_lbcaspgleamknmslbmkrctmmpimkclb_rbcucpix_kc`cqr_lbbcjclucebpghtclkcrfcr`jccbgleu_rcp,?ducpitj_iiclmlbcpclgecfcjjgletp_ecl`ghxmlbcpc__lb_afr,Dgjrcpclbc`cijcbgle`cigqrgleQglbqclicjch_pclgqcpccljrcpclbc`cijcbgletmmpfcr`cigqrgleqmnncptj_imnbck_pir,Bmmpb_rmtcprmjjge&`jccbgle'u_rcptg_fcrbmciumpbr_dectmcpbmlrqr__rcclxccpbgafrcrmnj__e,Fcrec`psgit_lbgrbmcitp__erucjmkfccjqncag_jcxmpe,Glbgclrghbclqfcr__l`pcleclmdfcrqrmprclcltcpbgafrclt_lbcqncagc`ghtmmp`ccjbnjmmgclmlr+qr__lxsjjclbcxc`jghtclbxgafr`__pxghl,Bmmpbcqncagcicqrpsarsspbgcfcrbmci_afrcpj__rxghl`cqaf_bgeglecl`jghtclbxgafr`__pmkb_rmlxgafr+`_pcpcn_p_rgcnp_irgqafmlkmecjghigq,Iu_jgrcgrt_lbcrmnj__eGlqr_`gjgrcgrcl`jccbgleisllclmmi`cbpcgeclbxghltmmpbciu_jgrcgrt_lbcrmnj__e*mkb_rbcxcj__etccju_rcppghicpgqb_leckgbbcjb&clb_l`cbmcjbu_q'gqbcu_rcpackclrd_armpcp&tccj'rcfmme,Fgcp+bmmpx_jbcxcxmlcbgcmmiccldslargcfccdr_jqbci+iglemnbcu_nclglemltmjbmclbcbsspx__kxghl,Bgrpgqgamgqfcrepmmrqru_llccpfcr`jccbgleu_rcp`ghfcr_ducpiclumpbrmneckclebkcrbcmlbcpjge+eclbcqncagc,Geen bleeding: let op!Qmkkgec`crmlq_kclqrcjjgleclxghlxmqr_`gcjb_rcpdcgrcjghifcjck__jeccl`jccbglemnrpccbr,Tmmp`ccj+bclt_l`crmlqncagcqu__p`ghecclmdl_sucjghiq`jccbglemnrpccbrxghlamjjmb__j`crmlclfmecqrcpirc`crml,?df_licjghit_lbcq_kclqrcjjgleclbcepmlbqrmdicsxci_lmmixcjdtcpbgafrclb`crmlxmqr_`gcjxghlb_rcpecclxgafr`_pcu_rcp_dqafcgbglegq,Bgrjghircclncpdcarccgeclqaf_n,Glbcnp_irghixgclucb_rbgrcafrcpmmibcectmcjgefcgbtmmpnj_qrgqafcipgknbp_qrgqaftcpfmmer,Fcrglbcxcqncagcq__luc+xgecu_rcpi_lxgafl_sucjghiqbmmpbcqncagcfccltcpnj__rqcl,@ghtmafrtcpjgcq__lfcrqncagcmnncptj_iumpbrbgrlgcrecamknclqccpbbmmpbcrmctmcpt_lu_rcpcjbcpqsgrbcqncagcclxsjjclfccjqlcjnj_qrg+qafcipgknqafcspclmlrqr__l,Bgrgq_jjcclrctmmp+imkclbmmpbgpcarl_fcrqrmprclcl_ducpiclfcrqncagcmnncptj_irceclsgrbpmeclrc`cqafcpkcl&l_`cf_lbcjcl',* Plastische krimpscheurentot slot@jccbglet_l`crmlqncagcgqlgcrncpbclgrgccclnpm`jcck,Cclecpgleck_rct_lu_rcp_dqafcgbglel_fcrtcpbgafrclcl_ducpiclt_lfcrqncagcmnncp+tj_igqlmpk__jcl`cqafcpkrxcjdqctclrceclqlcjjcsgrbpmegle,B__pl_kmcrl_rsspjghiucjxmqlcjkm+ecjghiumpbcl`cemllclkcrl_`cf_lbcjcl,Bgr`crciclrrcecjghib_rxccpqr_`gcjcqncagcq*u__p+`ghl_sucjghiqmdfcjck__jeccl`jccbglemnrpccbr*cvrp_ectmcjgeisllclxghltmmpfcrmnrpcbclt_lnj_qrgqafcipgkn,Cclxccpfmecqncagcqr_`gjgrcgrxgcluc`ghtmmp`ccjb`ghfmecqrcpirc`crml*amjjmb__j`crmlclxcjdtcpbgafrclb`crml,Glb_rect_jkmcr_jbgpcarl_fcrqrmprclkcrl_`cf_lbcjclumpbcl`cemllcl,Mtcpk_rgec`jccbglei_lfccjtcpqafgjjclbcnpm`jc+kcltcpmmpx_icl,U_rcp`j_xcl*x_lbjmncpqclcclxccpqjcafrciu_jgrcgrt_lbcrmnj__eisllclfcrectmjexghl,Glbcxc_ctcpglet_l@crmlgcifc``cluctcpqafgjjclbck__rpcecjcl`cqnpmiclmk`jcc+bglet_l`crmlqncagcrc`cfccpqcl,In onze volgende uitgaveCertificatieIedereen die iets koopt doet dat in de verwach-ting dat het gekochte een zekere kwaliteitheeft en aan bepaalde eisen voldoet. Dat geldtvoor een wasmachine, voor cement en vooreen betonconstructie. Het zou lastig zijn alseen koper zelf de kwaliteit van een product ofdienst vóór de aanschaf zou moeten contro-leren. Met certificatie kan hierin worden voor-zien: niet de koper maar een onafhankelijkedeskundige stelt vast of het gewenste productof de gevraagde dienst aan bepaalde eisenvoldoet.In de volgende aflevering van Betoniek behan-delen we de certificatiestructuur in Nederland,leggen we het verband met het Bouwbesluit enbesteden we tenslotte aandacht aan CE-mar-kering.Foto pagina 1: Steef CroonenColofonBetoniek is een praktijkgerichtvoorlichtingsblad op het gebied vande betontechnologie en verschijnt10 keer per jaar. Betoniek wordtuitgegeven in opdracht van hetCement&BetonCentrum. In de redactiezijn vertegenwoordigd: ENCI, MEBIN,CUR, BAM Civiel en de BouwdienstRijkswaterstaat.Uitgave:Uitgeverij ÆneasPostbus 101, 5280 AC, BoxtelTel: 0411 - 650085Fax: 0411 ­ 650080Email: info@aeneas.nlRedactie:0411 ­ 650089E-mail: betoniek@ aeneas.nlVormgeving en productie:Twin Design bvAbonnementen/adreswijzigingen:Uitgeverij ÆneasPostbus 101, 5280 AC, BoxtelTel: 0411 - 650085Fax: 0411 ­ 650080Email: info@aeneas.nlAbonnementsprijzen 2007:Nederland ? 42,-België ? 44,-Overige landen ? 58,-Aanmeldingen/opzeggingen:Abonnementen kunnen op iedergewenst moment ingaan en wordenautomatisch voor een jaar verlengd,tenzij twee maanden voor de verval-datum schriftelijk wordt opgezegd.Overname van artikelen en illustra-ties (met uitzondering van foto's) istoegestaan onder voorwaarde vanbronvermelding.ISSN 0166-137xRedactie en uitgever stellen dezeuitgave zorgvuldig en naar besteweten samen. Zij aanvaarden ech-ter geen enkele aansprakelijkheidvoor schade, van welke aard ook,die het gevolg is van handelingenen/of beslissingen gebaseerd op deinformatie in deze uitgave. Niet altijdkunnen alle rechthebbenden vangebruikt beeldmateriaal worden ach-terhaald. Belanghebbenden kunnencontact opnemen met de uitgever.14|02 betoniek maart 200714|02 betoniek maart 2007akoestische breedplaatvloerEccjcl@crmlfccdrccl_imcqrg+qafc`pccbnj__rtjmcpmlrugiicjb,Fgcpglxghlccl__lr_jx_iclecl+rcepccpbbgcrmrmnfcbcl_dxml+bcpjghiucpbclmnecjmqr8bp_eclbctcpkmecl*qafmml`crml*_imcq+rgciclijgk__rglqr_jj_rgc,Bc_imcqrgqafc`pccbnj__rtjmcpumpbrtmmpfcrccpqrrmcecn_qrglbclgcsu`msut_lfcrIcllgqacl+rpskNj_lrt_lbcSlgtcpqgrcgrU_eclgleclb_rmlrumpnclgqbmmpBN4_pafgrcarsspqrsbgm,Bctjmcpmn`msuglxghlsgrcglbcjghictmpkgqt_lmlbcpl__p`mtcl2.kkmncl`crml*5.kkecu_+nclbamlqrpsargcd`crmlkcrb__p+glbcjcgbglecltmmpbcijgk__rgl+qr_jj_rgcclb__p`mtclmncclglfcrucpircqrmprclbpsij__et_l`crmlu__pglmmijcgbglecltmmpGAR*cjcarp_cltclrgj_rgcumpbcltcpucpir,lichtdoorlatend betonBcnpmbsargct_ljgafrbmmpj_rclb`crmlgqbmmpe__lqbsspcl_p+`cgbqglrclqgcd,FcrBsgrqcFcgbcj+`cpeAckclrfccdrbcnpmbsargct_ljgafrbmmpj_rclb`crmlbccjqucrclrc_srmk_rgqcpclclucpirlstcpbcp__lbctmjjcbgec_srm+k_rgqcpglet_lbcnpmbsargc,Fcrlgcsuck_rcpg__jumpbrglbck_pirecxcrmlbcpbcl__kJsa+aml*fcrtghdbccjckclr,Mkfcrrcnpmbsacpclumpbrcclqncag__jmlrugiicjbuccdqcjec`psgirt_ljgafrbmmpj_rclbctcxcjq,Fcr`crmlj__rxmucjb_e+_jqislqrjgafrbmmpb_rbc_lbcpxghbct_lfcr`crmll_eclmcexmlbcptcpjgcq`cpcgir,StimuleringsprojectFcrNj_rdmpkNpcd_`A_qam`msuclfcrgllmt_rgclcrucpiQwl+rfclqfc``clfcrqrgksjcpgleq+npmhcarNpcd_`A_qam`msuglfcrjctclecpmcncl,@ghbgrnpmhcarumpbcleclrcpcqqccpbc`msu`c+bpghtclnpmhcarecughq`cecjcgbbmmpcclml_df_licjghic_btgqcsp,Bcimqrclt_lbgr_btgcqumpbclecbp_eclbmmpbcjcbclt_lfcrnj_rdmpk,Tmmpu__pbctmmpbccj+l_kcgqucjb_rfcr`cbpghdecclcpt_pglefccdrglbctmmp`cpcg+bgleclsgrtmcpglekcrnpcd_`a_qam`msucl`cpcgbgqmkclcp+egcrcqrciclglfcrjccpnpmacqkcr`crpciiglermrnpcd_`a_qam`msu,HeidelbergCementBetongranulaat@crmlep_lsj__rb_rtmjbmcr__lbciu_jgrcgrqcgqclt_lfcricpq+tcpqcTM@L+@P@Qnpmbsargldmpk_+rgc`j_bgqt_l_dlsccltmju__p+bgecqcaslb_gpc`msuepmlbqrmdtmmpbc`crmlkmprcjk_pir,B__p+mkk_ebcrmrqr_lbimkglet_lfcrnpmbsargldmpk_rgc`j_becpsqr_jqcclbmmp`p__iumpbclecxgcl,BcqrsspepmcnTM@L+@P@Qfccdr_jglecqrckbcll__ptcpu_afrglei_lcpmmiumpbclecpciclbmnccl`pcbcqrcslt_lbcjcbcl,BcTcpclgeglet_lMlbcplckglecl14 02b a n d U I T G aV Emaart 2 0 0 7 lgcsuq_eclb_22 maart1bcAckclr+jcxgle*CglbfmtclKccpgldmpk_rgc8uuu,t_i`j_backclr,lj29 maart 2007U_rcpUceQckgl_p8Tmmpimku_+rcpmtcpj_qrXmcrcpkccpKccpgldmpk_rgc8uuu,q`p,lj4 april 2007Amlqrpsarcspqnj_rdmpkBcAml+qrpsargctcTcgjgefcgbglfcrrmr_jcnpmacq*?plfckKccpgldmpk_rgc8uuu,`crmltcpclgegle,lj24 april 2007@crmlMlbcpxmci$bcNp_irghi*?kqrcpb_kKccpgldmpk_rgc8uuu,`crmltcpclgegle,lj8 mei 2007Tcxcj`crml*lgcsucu__pbclgl`crml*q+Fcprmecl`mqafKccpgldmpk_rgc8uuu,ackclrcl`crml,lj10 mei 2007ASP@msu$Gldp_b_emtcpecqj__e+bcgllmt_rgcqKccpgldmpk_rgc8uuu,asp,ljt_l@crmlkmprcjd_`pgi_lrcl&TM@L'clbc@p_lafc+tcpclgeglePcawajgle@pciclclQmprcpcl&@P@Q'fc`+`clglfcrnpmbsargldmpk_rgc`j_bbclmpkclclrmjcp_lrgcepclxcltmmp`crmlep_lsj__rkglsrgcsqt_qrecjceb*u__pkccbc`_qgqtmmpcclcclbsgbgenpmbsargqecjceb,@gllclimprimkrASP`mtclbgclkcrbc__l`ctcjgle@crmlkcr`crmlep_lsj__r_jqepmdrmcqj_ek_rcpg__j,BcxcASP+__l`ctcjglegqt_lrmcn_qqgletmmp`crmlamlqrpsargcqkcrbcqrcpirc+ij_qqclA/0-/3rmrclkcrA31-43,Jcbclt_lbcTM@L fc``clxgafrmrlmsrmc_jrghbrcpsefmsbclbmnecqrcjbkcr`crpciiglermrbmmpbcpbclecjctcpbcqcaslb_gpcepmlbqrmddclmkfcr`_qgqnpmbsarqafmmlrcisllclfmsbcl*k__plsfcrnpmbsargldmpk_rgc`j_btmmp`crmlep_lsj__rmnbc`pcbcqrcslt_lbcjcbclk_epciclclfmcdrb_rlgcrkccp*xmkcjbrTM@L+tmmpxgrrcpUgjjck+H_l@mcp,literatuurIntegraal ketenbeheerGlbcepmlb+*uce+clu_rcp`msue__lepmrcfmctccj+fcbcl`crml*_qd_jrcl_lbcpc`msuqrmddclmk,Ml+ectccpccliu_prt_lbcec`psgirc`msuqrmddclgqt_lqcaslb_gpc__pb,Fcrec`psgit_lnsglep_lsj_+rclglucedslbcpglecl*_qd_jrep_lsj__rgllgcsu_qd_jrcljgafrtcpmlrpcglgebcepmlbglecjsgbqu_j+jclgqlgcrkccpucercbcliclsgrbcnp_irghi,Rmafisllclcpglcclj_rcpqr_bgskmmilce_rgctcj_lec+rcpkghlcddcarclxghlu__pkccbcfsgbgecpcecjec+tgleqjcafrqrclbcjcpciclglefmsbr*xmu__pqafsurAPMU,Bcmnjmqqglemklce_rgctck__rqaf_nncjghiccddcarclglbcrmcimkqrrctmmpimkclkmcrumpbclecxmafrglbc`cl_bcpglet_lglrcep__jicrcl`cfccp,Glbcns`jga_rgcGlrcep__jicrcl`cfccp8`cjcgbxml+bcpqnghr*kmbcjtmmpccltcp_lrummpbcglxcrt_l`msuqrmddclumpbrfcr_`qrp_arc`cepgnGlrcep__jIcrcl`cfccpbmmpAPMUamlapccrtcpr__jbglcclkmbcju__pkccb__bucpicjghi_ducegleclisllclumpbcleck__ir,Cursussennieuwe introductiecursusBc@crmltcpclgegleglrpmbsaccprccllgcsucaspqsqtmmp&lgcr+rcaflgqafc'i_bcpdslargml_pgqqcl,Fcrbmcjt_lbcaspqsqgqcclglrpmbsargcrcectclmtcp`crmlglfcr_jeckcclclglfcrt_i`crmlrcaflmjm+egc,Bcjccpqrmdgqxmq_kclecqrcjb*b_rbgrecqafgirkmcrumpbclec_afrtmmpbceclclbgcbgpcarmdglbg+pcargl__lp_igleimkclkcrfcrk_rcpg__j`crml,Bcaspqsqqr_prmn6k__pr0..5,Fcrcv_kclgqec+jghiecqrcjb__lbc`ciclbcaspqsq?jeckclc@_qgq+icllgq@crml,VOBN14|02 betoniek maart 2007