29 VAKBLAD I 3 2014 Vraag en antwoord D i t i s d e e e r s t e a f l e v e r i n g i n de vraag en antwoordrubriek van Betoniek Vakblad . Deze rubriek is tot stand gekomen in samenwerking met VOBN. Vragen uit de markt worden beantwoord door deskundigen uit de betonmortelindustrie. In dit geval zijn dat Jan Heuveling (VOBN), Eelco van der Weij (Cementbouw) en Jaap van Eldik (Mebin). Heeft u zelf vragen over beton? Mail ze naar betoniek@aeneas.nl . Vraag en antwoord Betonmortel B epalend voor de maximale hoe- veelheid betongranulaat zijn de specifieke prestaties die aan het beton worden gesteld: de sterkte-, milieu-, en consistentieklasse, de toepassing en eventuele andere randvoorwaarden. Daarnaast is het van belang te weten welke regelgeving van toepassing is. Moet het mengsel voldoen aan het Bouwbesluit, dan is onder meer de betonnorm NEN-EN 206 met Neder- landse invulling NEN 8005 van kracht. In de NEN-EN 206 / NEN 8005 wordt een maximum van 30% (m/m) beton- granulaat (als percentage grindvervan- ging) toegestaan, met daarbij enkele kwaliteitseisen aan het betongranulaat. Wanneer betongranulaat met een pro- ductinformatieblad wordt gebruikt zoals opgesteld door VOBN en BRBS Recycling (Branchevereniging Breken en Storten), mag worden verondersteld dat aan deze eisen wordt voldaan. Wanneer er ambities zijn om meer betongranulaat toe te passen dan toegelaten volgens de NEN-EN 206 / NEN 8005, kunnen tussen opdracht- gever, aannemer en producent aanvul- lende afspraken worden gemaakt door CUR-Aanbeveling 112 van toepassing te verklaren. CUR-Aanbeveling 112 schrijft dat bij vervanging van 50% van het grind door betongranulaat, de con- structieve eigenschappen niet wezenlijk veranderen voor beton in de sterkte- klassen C12/15 t.m. C53/65 (C55/67). Wanneer meer dan 50% van het grind wordt vervangen door betongranulaat, moet rekening worden gehouden met andere constructieve eigenschappen zoals genoemd in CUR-Aanbeveling 112. Ook geldt dan een beperking ten aanzien van milieuklassen XD en XS. De CUR-Aanbeveling spreekt uitsluitend over de grove fractie betongranulaat. Naast de grove fractie is er ook nog een aanzienlijke hoeveelheid van de fijne fractie (< 4 mm) beschikbaar. Technolo- gisch gezien is deze ook toepasbaar in beton. Richtlijnen voor toepassing van de fijne fractie betongranulaat worden beschreven in CUR-Aanbeveling 106. Hierbij moet worden opgemerkt dat ook dit document moet worden over- eengekomen tussen partijen. Er zijn praktijkvoorbeelden waarbij 100% van het toeslagmateriaal is ver- vangen door betongranulaat. Wat de optimale hoeveelheid is, hangt ook af van de toepassing. Bij niet-constructieve toepassingen, bijvoorbeeld fietspaden, is 100% vervanging toegestaan. Voor schoonbeton of monoliet afgewerkte vloeren zal het percentage betongranu- laat laag zijn. De kwaliteit van het gra- nulaat is daarbij een belangrijke factor. Bij dergelijke toepassingen is overleg met betonmortelleverancier nodig. Idealiter moet het gebruik van betongranulaat niet leiden tot een slechtere milieu-impact. Logischerwijs moet het betongranulaat niet te veel worden getransporteerd, omdat dit een hogere milieubelasting geeft. Een en ander is te berekenen met de ontwerp- tool Groen beton van SBRCURnet. Zo blijkt dat de transportafstand (over de weg) beperkt moet blijven tot 35 km, anders heeft dit negatieve gevolgen voor de milieubelasting. Indien de betonsamenstelling verandert door toepassing van betongranulaat, bijvoorbeeld doordat de waterbehoefte anders is, kan met deze rekentool ook de invloed ervan op de milieu-impact inzichtelijk worden gemaakt. CUR-Aanbevelingen De genoemde CUR-Aanbevelingen en de ontwerptool 'Groen beton' zijn beschikbaar op www.cur-aanbevelingen.nl . Vraag 1 Als een opdrachtgever betongranulaat in zijn betonconstructie wil toepassen, wat is dan de optimale hoeveelheid per m 3? p29_V&A.indd 29 02-10-14 16:50